Πάνω απ’ όλα ΥΓΕΙΑ!
Επιμελείται: η Βούλα Ζ. Κοτσιούλα
Νοσηλεύτρια Τ.Ε.
Τι είναι η οστεοπόρωση;
Η οστεοπόρωση είναι χρόνια πάθηση του μεταβολισμού των οστών, κατά την οποία παρατηρείται σταδιακή μείωση της πυκνότητας και ποιότητάς τους, με αποτέλεσμα αυτά με την πάροδο του χρόνου να γίνονται πιο εύθραυστα και λεπτά.
Έτσι προκαλείται αυξανόμενος κίνδυνος κατάγματος (σπασίματος) των οστών, καθώς μειώνεται η ανθεκτικότητα και η ελαστικότητά τους.
Τι προκαλεί την οστεοπόρωση;
Τα κόκαλά μας αυξάνονται κατά την παιδική μας ηλικία και την εφηβεία και είναι πιο ισχυρά μεταξύ του 25ου και του 30ού έτους της ζωής. Στη μεσήλικη ζωή, τα κόκαλα – ενώ παραμένουν ισχυρά – αρχίζουν σταδιακά να χάνουν την πυκνότητά τους.
Αυτή η απώλεια, η λέπτυνση των κοκάλων συνεχίζεται όσο μεγαλώνουμε. Στις γυναίκες η διαδικασία αυτή επιταχύνεται τα δέκα πρώτα χρόνια μετά την εμμηνόπαυση. Αυτό οφείλεται στο ότι η ωοθήκες σταματούν να παράγουν τις γυναικείες ορμόνες του φύλου, τα οιστρογόνα.
Τα οιστρογόνα είναι μία από τις ουσίες που βοηθούν τα κόκαλα να είναι ισχυρά. Οι άνδρες υποφέρουν λιγότερο από την οστεοπόρωση, διότι τα κόκαλά τους είναι από την αρχή ισχυρότερα και δεν παρουσιάζουν κάτι ανάλογο με την εμμηνόπαυση.
Οι παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση οστεοπόρωσης είναι:
1. Εμμηνόπαυση (στις γυναίκες)
2. Χρόνια ανεπαρκής πρόσληψη ασβεστίου
3. Καθιστική ζωή και έλλειψη εκγύμνασης
4. Κάπνισμα
5. Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
6. Το φύλο. Η οστεοπόρωση είναι συχνότερη στις γυναίκες παρά στους άνδρες
7. Οικογενειακό ιστορικό (π.χ. αν η μητέρα σας είχε οστεοπόρωση)
8. Λεπτό και αδύνατο σώμα
9. Υπερθυρεοειδισμός ή Υπερπαραθυρεοειδισμός
Πώς μπορεί να ανακαλυφθεί η οστεοπόρωση
Δεν υπάρχουν εμφανή φυσικά σημεία της οστεοπόρωσης, γιατί κανείς δεν μπορεί να δει τα κόκαλα να γίνονται «λεπτότερα».
Έτσι η οστεοπόρωση μπορεί να υπάρχει απαρατήρητη για χρόνια. Πολύ συχνά η πρώτη ένδειξη ότι κάποιο άτομο έχει ένα πρόβλημα είναι όταν σπάσει κάποιο κόκαλο μετά από ένα κατά τα άλλα μικρό ατύχημα.
Αν ο γιατρός υποψιαστεί οστεοπόρωση, μπορεί να σας ζητήσει να κάνετε μια εξέταση, που ονομάζεται Μέτρηση Οστικής Πυκνότητας, για να ελέγξει τη δύναμη ή την πυκνότητα των οστών μας. Είναι η μόνη μέθοδος που μπορεί να διαγνώσει την οστεοπόρωση. Μια τέτοια εξέταση θα βοηθήσει εσάς και τον ιατρό σας να μάθετε: Αν έχετε αδύναμα και εύθραυστα οστά προτού υποστείτε κάταγμα, να εκτιμήσετε τον κίνδυνο κατάγματος οστού στο μέλλον, να εκτιμήσετε αν η οστική σας μάζα βελτιώνεται, αν μένει στα ίδια επίπεδα ή χειροτερεύει.
Παράλληλα να εκτιμήσετε την αποτελεσματικότητα της φαρμακευτικής αγωγής που λαμβάνετε και να πάρετε αποφάσεις για τη συνέχιση, διακοπή ή τροποποίησή της, καθώς και να μάθετε αν έχετε οστεοπόρωση, όταν προηγουμένως είχατε υποστεί ένα κάταγμα.
Αυτή η εξέταση μπορεί να γίνει σε αρκετά νοσοκομεία του Εθνικού Συστήματος Υγείας ή ιδιωτικά νοσοκομεία σ’ όλη την Ελλάδα. Κατά την εξέταση αυτή θα πρέπει να ξαπλώσετε ντυμένος ή πάνω σε ένα ειδικό κρεβάτι για περίπου 15 λεπτά της ώρας, ενώ θα γίνεται στα οστά σας ακτινογραφία.
Η δόση αυτής της ακτινογραφίας είναι πάρα πολύ μικρή.
Ποιος πρέπει να κάνει έλεγχο της οστικής πυκνότητα;
Βάσει των οδηγιών του Διεθνούς Ιδρύματος Οστεοπόρωσης υπάρχουν συγκεκριμένες ομάδες ανθρώπων που θα πρέπει να ελέγχονται, οι οποίες είναι οι εξής:
· Όλες οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες κάτω των 65 ετών με έναν ή περισσότερους παράγοντες κινδύνου
· Όλες οι γυναίκες άνω των 65 ανεξαρτήτως παραγόντων κινδύνου
· Μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες που έχουν υποστεί κάταγμα
· Γυναίκες που έχουν μια από τις τουλάχιστον 50 παθήσεις που σχετίζονται με Οστεοπόρωση (ο γιατρός σας θα πρέπει να σας παρουσιάσει τη σχετική λίστα)
· Άνδρες άνω των 70 ετών.
Συμπερασματικά
Ο καλύτερος τρόπος να προλάβετε την οστεοπόρωση είναι να έχετε μια ενεργά υγιή ζωή και να λαμβάνετε με τη δίαιτά σας, ικανοποιητική ποσότητα ασβεστίου.
Αν υποφέρετε ήδη από οστεοπόρωση υπάρχουν αρκετές θεραπείες που μπορεί να είναι αποτελεσματικές.
Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας.