ΚΑΛΛΙΠΕΥΚΗ

Έκδοση: ΜΕΣΑΚ, Λάρισα 2014, σελ.160

Το βιβλίο αυτό είναι το τρίτο που αφορά στην Καλλιπεύκη και υπογράφει ο Καλλιπευκιώτης δάσκαλος Ζήσης Κατσιούλας. Όλα είναι σε έκδοση του ΜΕΣΑΚ. Ο Ζήσης Κατσιούλας αφιέρωσε χρόνο πολύ συγκεντρώνοντας, μέσω συνεντεύξεων με κατοίκους της Καλλιπεύκης, το υλικό των βιβλίων του. Όλοι γνωρίζουμε τις απαιτήσεις αυτής της μεθόδου, την υπομονή και την μετέπειτα δουλειά επεξεργασίας του υλικού. Στο βιβλίο αυτό ο συγγραφέας εστιάζει στο λαϊκό παραμύθι. Απευθύνεται σε ηλικιωμένους/νες του χωριού και καταγράφει δια χειρός τις αφηγήσεις. Το γεγονός αυτό κάνει την έκδοση ιδιαίτερα σημαντική, καθώς διασώζεται έτσι η προφορική παράδοση του χωριού, αφού όπως δηλώνουν οι παραμυθάδες τα παραμύθια αυτά οι ίδιοι τα  είχαν ακούσει ως παιδιά από τους παππούδες και τις γιαγιάδες τους. Όποιου βαθμού κι αν είναι η παρέμβαση του Κατσιούλα, αφορά κατά την άποψή μου τη γλωσσική επιμέλεια η οποία δεν αφαιρεί στην ουσία του πράγματος. Άλλωστε φαντάζομαι ότι και ο ίδιος ο συγγραφέας ως παιδί που μεγάλωσε στην Καλλιπεύκη θα είχε ακούσει τα παραμύθια αυτά. 40 παραμύθια από το στόμα 15  παραμυθάδων. Δέκα γυναίκες και 5 άντρες. Άτομα που συνάντησε το Κατσιούλας για τις ανάγκες της καταγραφής τόσο στην Καλλιπεύκη όσο και σε μέρη στα οποία είχαν εγκατασταθεί οι αφηγητές με την εσωτερική μετανάστευση του 1960 και μετά. Ήδη έχουμε ένα σημαντικό στοιχείο από αυτή τη συλλογή. Το γεγονός ότι τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες είχαν εξ ίσου το ρόλο του παραμυθά και αναλάμβαναν να κοινωνήσουν τις ιστορίες στις νεότερες γενιές. Επίσης άκουγαν παραμύθια αγόρια και κορίτσια.

Το παραμύθι μελετάται από πολλές επιστήμες, όπως η λαογραφία, γλωσσολογία, ψυχολογία, λογοτεχνία, κοινωνιολογία, ανθρωπολογία κ.α. Αποτελεί σημαντικό υλικό  για την έρευνα των επιστημών, αφού αποκαλύπτει σημασιολογικά δεδομένα, ανθρωπολογικά ευρήματα και πλήθος άλλων στοιχείων που χαρακτηρίσουν την εξέλιξη του ανθρώπου. Εκτός από ψυχαγωγικό είδος μεγίστης σημασίας για παιδιά και ενήλικες, είναι και ένα μέσο που καταφέρνει να εξηγήσει και να μεταφέρει πληροφορίες, γνώση, χαλάρωση, απόλαυση σε όποιον το ακούει. Είναι είδος πανανθρώπινο και χαρακτηρίζει κάθε κοινωνία και κοινότητα. Ταξιδεύει και μεταφέρεται από τόπο σε  τόπο και από γενιά σε γενιά έως τις μέρες μας. Κάθε λαός και κοινότητα το οικειοποιείται προσθέτει και αφαιρεί, αλλά πάντα κρατάει τον βασικό αφηγηματικό πυρήνα. Γιαυτό και παρουσιάζει ομοιότητες ή διαφορές το ίδιο παραμύθι από λαό σε λαό. Το παραμυθιακό υλικό που περιλαμβάνει το βιβλίο του Κατσιούλα αναμφίβολα αποτελεί έναν θησαυρό για την Καλλιπεύκη, καθώς εγγράφονται αξίες και πρότυπα στα παραμύθια αυτά, που χαρακτηρίζουν τους κατοίκους της περιοχής. Λάμιες, νεράιδες, γέροι , γριές, ζώα, δράκοι, στοιχειά της φύσης και άλλα πολλά είναι οι ήρωες των παραμυθιών αυτών.

Το παραμύθι είναι κοινή και μακραίωνη κληρονομιά της ανθρωπότητας με μεγάλο ιστορικό και εθνολογικό ενδιαφέρον. Αλλά πώς γεννήθηκαν τα παραμύθια;  Υπάρχουν διάφορες θεωρίες για τη γέννηση και το περιεχόμενο των παραμυθιών, μεταξύ των οποίων είναι η ινδοευρωπαίκή εξηγητική θεωρία, η ινδική, η εθνολογική  πολυγενετική, η ιστορικογεωγραφική, η μυθολογική  θεωρία που θέλει το παραμύθι να προέρχεται από τους παλιούς κοσμογονικούς μύθους, η συμβολιστική που θέλει το παραμύθι «υπόλειμμα παλιών τελετουργιών» όπως αναφέρει ο Λουκάτος, την  ψυχαναλυτική θεωρία ή την ανθρωπολογική που θεωρεί τα παραμύθια είναι υπολείμματα  της πρωτόγονης ζωής των ανθρώπων. Το παραμύθι δεν έχει διδακτική πρόθεση, απλά σκιαγραφεί και αποκαλύπτει  οικουμενικές ηθικές αρχές και διαχρονικές αξίες, όπως η ματαιοδοξία(ψαράς και η γυναίκα τους), η αθέτηση του λόγου και της υπόσχεσης, η συκοφαντία, η ζήλια, η βία, η καταπίεση κ.α. Το παραμύθι δεν αποκρύπτει την ψευδολογική του πρόθεσή του : «Ψέματα  μα θες κι αλήθεια έτσι είναι τα παραμύθια» λέει ο παραμυθάς στο τέλος της αφήγησης.  Η δύναμη του παραμυθιακού λόγου επισημαίνεται και από τον σύγχρονο συγγραφέα της λογοτεχνίας Ε.L. Doctorow Στο μυθιστόρημα «Η πόλη του Θεού σημειώνει:  «θεέ μου δεν υπάρχει άλλος πιο επικίνδυνος από τον παραμυθά».

Σήμερα η θέση του παραμυθιού έχει εδραιωθεί στην εκπαίδευση όχι μόνο γιατί εξυπηρετεί βασικούς  παιδαγωγικούς και μαθησιακούς στόχους, αλλά και ειδικούς τομείς όπως η διαπολιτισμική εκπαίδευση, η συνύπαρξη των λαών, η αποδοχή της διαφορετικότητας, η ευαισθητοποίηση για το περιβάλλον. Η UNESCO  τονίζει ιδιαίτερα την αξιοποίηση των παλιών ιστοριών για την ανάδειξη της σχέσης σύγχρονου ανθρώπου και φύσης. Στο σημείο αυτό θα αναφερθώ στο κίνημα της νεοαφήγησης όπως ονομάζεται δηλαδή στην αναβίωση της παλιάς τέχνης της αφήγησης και την αυξανόμενη παρουσία των σύγχρονων παραμυθάδων που πήραν την σκυτάλη του παλιού παραμυθά, ο οποίος  χάθηκε λόγω των νέων συνθηκών διαβίωσης του ανθρώπου. Θα σας θυμίσω το δικό μας Φεστιβάλ Αφήγησης Ολύμπου που το πανεπιστήμιο Θεσσαλίας από το 2003 διοργανώνει με τον ΜΕΣΑΚ στην Καλλιπεύκη με πρόθεση να διατηρήσει και να αναδείξει τη σπουδαιότητα της αφήγησης και του παραμυθιού στην εποχή  της Παγκοσμιοποίησης, ως μέσο για την διατήρηση της τοπικής ιστορίας, συνείδησης και κουλτούρας.

Έχοντας επίγνωση της σπουδαιότητας του παραμυθιού για τον σύγχρονο άνθρωπο, χαιρετίζω  με μεγάλη ικανοποίηση αυτή τη νέα συλλογή του Ζήση Κατσιούλα. Το βιβλίο με τίτλο « Σαράντα παραδοσιακά παραμύθια», έχει μόνο θετικά  να προσφέρει στη  σχετική βιβλιογραφία.

Θερμά συγχαρητήρια στο Ζήση Κατσιούλα για το εγχείρημά του και την πίστη του στη λαϊκή παράδοση. Είμαι σίγουρη ότι το βιβλίο του θα εκτιμηθεί όχι μόνο από επιστήμονες και ειδικούς αλλά κυρίως από γονείς και εκπαιδευτικούς που νοιάζονται για τα παιδιά και το μέλλον τους.

Τ.Τσιλιμένη

Αναπλ. Καθ. Παν. Θεσσαλίας

Στις 20 και 21 Ιουνίου στο χωριό μας πραγματοποιήθηκε το 6ο Φεστιβάλ Αφήγησης Ολύμπου. Το φεστιβάλ είναι πια θεσμός αφού για πρώτη φορά πραγματοποιήθηκε το 2003 μετά από πρόταση προς το ΔΣ του ΜΕΣΑΚ της Τασούλας Τσιλιμένη, Αναπληρώτριας Καθ. του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και γέννημα της Καλλιπεύκης. Έκτοτε το φεστιβάλ πραγματοποιείται ανά διετία στο χωριό μας σε αγαστή και αδιάκοπη συνεργασία του Πανεπιστημίου με το Σύλλογό μας. Έτσι και φέτος αναπτύχθηκε γόνιμος διάλογος με τους φορείς και μετά από πολλές συναντήσεις προέκυψε ένα αποτέλεσμα που κρίθηκε από όλους επιτυχές.

Πλήθος επισκεπτών έφτασαν στο χωριό το διήμερο αυτό για να παρακολουθήσουν το φεστιβάλ. Μέρες πριν ο Πρόεδρος του τοπικού συμβουλίου Τάσος Κούσιος, σύσσωμο το νέο ΔΣ του ΜΕΣΑΚ, ο αντιδήμαρχος πολιτισμού του Δήμου Τεμπών, Θ. Τσιαπλές, σε επικοινωνία με την Τ.Τσιλιμένη δημιούργησαν τις προϋποθέσεις για την επιτυχία του φεστιβάλ.

Ιδιαίτερη βαρύτητα δόθηκε στη διαμόρφωση του εσωτερικού χώρου του σχολείου μας, ώστε να φιλοξενηθούν οι δράσεις της Παρασκευής. Το σχολείο γέμισε κόσμο επισκεπτών αλλά και από κατοίκους της Καλλιπεύκης, ενήλικες και παιδιά.

Ήταν μια πετυχημένη βραδιά με επιστημονικές ανακοινώσεις που έκλεισε με αφηγήσεις παραμυθιών σε ένα περιβάλλον που διαμορφώθηκε με κεριά και το ανάλογο σκηνικό. Όλοι θαύμασαν το χώρο και αναγνώρισαν ότι με την κατάλληλη μεθόδευση το «σπίτι της αφήγησης και του παραμυθιού» που εδώ και μια πενταετία προτείνει να δημιουργηθεί στο χωριό μας η Τ.Τσιλιμένη, μπορεί να γίνει πραγματικότητα με τη στήριξη του δήμου και των κατοίκων του χωριού. Η πρόταση αυτή μόνο θετικά έχει να προσφέρει πολιτιστικά αλλά κυρίως οικονομικά στον τόπο μας.

Το Σάββατο το πρωί οι δραστηριότητες του φεστιβάλ πραγματοποιήθηκαν τόσο στο σχολείο, όσο και στην Πατωμένη. Στο σχολείο έγιναν τα εργαστήρια για την τέχνη της αφήγησης και στην Πατωμένη πρόγραμμα παιχνιδιών για παιδιά. Το απόγευμα πάλι στην Πατωμένη το κοινό απόλαυσε δραματοποιημένη αφήγηση, αφηγήσεις παραμυθιών και μουσική.

Το κλείσιμο του φεστιβάλ που έκανε η Τ.Τσιλιμένη ήταν ιδιαίτερα εντυπωσιακό καθώς κρατώντας ένα αναμμένο κερί κάλεσε τους παρευρισκόμενους να τοποθετήσουν κι εκείνοι αναμμένα κεριά που είχαν ετοιμάσει φοιτήτριες του πανεπιστημίου στο έδαφος, ώστε να σχηματίσουν το φωτεινό κουβάρι των παραμυθιών ως υπόσχεση για την πραγματοποίηση του 7ου με τη μουσική συνοδεία του Σκουμπόπουλου σχημάτισε κύκλο και χόρεψε γύρω από το κουβάρι.

Στο φεστιβάλ παρευρέθηκαν και χαιρέτησαν εκτός από την Πρόεδρο οι: Θ. Τσιαπλές εκ μέρους του Δήμου (ο οποίος μετέφερε την υπόσχεση του Δημάρχου Κ. Κολλάτου για την ίδρυση του «Σπιτιού της αφήγησης και του παραμυθιού» στην Καλλιπεύκη), Δημήτρης Γκαζγκάνης, Πρόεδρος του ΜΕΣΑΚ, Γ. Πέτρου, Πρόεδρος του ΜΙΕΣΘΣΕ και εκπρόσωπος της Περιφέρειας.

Τις μέρες αυτές το Προσκοπικό Κέντρο «Ελευθερία» προσφέρθηκε για τη φιλοξενία αρκετών επισκεπτών και καλεσμένων του φεστιβάλ καθώς η δυναμικότητα του μοναδικού ξενώνα «Ασκουρίς» σε τέτοιες περιπτώσεις και με τόσους επισκέπτες δεν επαρκεί.

Το φεστιβάλ τελεί υπό την στήριξη του Δήμου Τεμπών και της Περιφέρειας Θεσσαλίας και μόνο θετικά έχει να προσφέρει στο χωριό μας, αφού κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του αξιοποιείται 100% ο ξενώνας, τα καφενεία γεμίζουν κόσμο και η πλατεία μουσική, χορό και επισκέπτες που είναι πρεσβευτές του χωριού μας στην υπόλοιπη χώρα.

Ο Δήμος θα πρέπει να επενδύσει στο θέμα αυτό και να δημιουργήσει τις υποδομές για τη στήριξη του φεστιβάλ και τη συνέχισή του.

Το πλήρες πρόγραμμα και η αφίσα έχουν ως εξής:

6 ^ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΦΗΓΗΣΗΣ ΟΛΥΜΠΟΥ

Μες στον ανασασμό των φύλλων

Καλλιπεύκη

20 & 21 Ιουνίου 2014

• Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας: Εργαστήριο Λόγου και Πολιτισμού (Μονάδα Λογοτεχνίας)
• Πανελλήνιος Όμιλος Φίλων Αφήγησης (Π.Ο.Φ.Α.)
• Μορφωτικός Εκπολιτιστικός Σύλλογος Απανταχού Καλλιπευκιωτών (Μ.Ε.Σ.Α.Κ.)
• Μορφωτικό Ίδρυμα Ένωσης Συντακτών  Θεσσαλίας, Στ. Ελλάδας και Εύβοιας

ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΓΕΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ  ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΤΕΜΠΩΝ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 20 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

Απόγευμα

Καλλιπεύκη, Δημοτικό Σχολείο  

Θεωρητικές Προσεγγίσεις

ΜΥΘΟΣ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

Συντονίζει ο Νικόλαος Γραίκος  

18:00-18:20:  Μύθος και αφήγηση στον σύγχρονο κόσμο, Στέφανος Ροζάνης,

Καθηγητής Φιλοσοφίας – συγγραφέας

18:20-18:40:  Ο ρόλος του μύθου στην κοινωνική πραγματικότητα, Ζήσης Παπαδημητρίου, Ομότιμος Καθηγητής Τμήματος Νομικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

18:40-19:00:  Η «στερεότυπη»  γλώσσα  στα  παραμύθια και ρόλος της  στην εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας: Το παράδειγμα των Κυκλαδίτικων παραμυθιών, Σμαράγδα Παπαδοπούλου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Π.Τ.Δ.Ε. Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

19:00-19:20: Συνεργατική τέχνη, αφήγηση και συμπεριληπτική εκπαίδευση, Παναγιώτης Αγγελίδης, Καθ. Παν. Λευκωσίας

   19:20-19:40 Συζήτηση

    20.00: Στο μονοπάτι των μαγικών παραμυθιών: Τρία ελληνικά μαγικά παραμύθια (κι άλλο ένα) σε δυο φωνές. Αφήγηση: Λίλη Λαμπρέλη, Τραγούδι-φωνητικοί            αυτοσχεδιασμοί: Έλλη Αρβανίτη

ΣΑΒΒΑΤΟ 21 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

ΠΡΩΙ

Α. Εργαστήρια

Καλλιπεύκη,  Δημοτικό Σχολείο

11:00-14:00

Α. Εργαστήριο: Χορός και αφηγηματικότητα (Dance and narrativity), Μ. Τσουβαλά, Επίκουρος Καθ. Π.Θ.

Β. Εργαστήριο: Εισαγωγή στην τέχνη της Αφήγησης, Μαρία Κατσανούλη, αφηγήτρια

Γ. Εργαστήριο: Πρακτική προσέγγιση της αφήγησης παραμυθιών:  Ο δεκάλογος του αφηγητή  Λίλη Λαμπρέλη, αφηγήτρια

Β. Ψυχοπαιδαγωγικό πρόγραμμα για παιδιά

Χώρος αναψυχής «Πατωμένη»

11.30-13.30: «Παίζω παραμύθια», ψυχαγωγικές δραστηριότητες για παιδιά. Παιχνίδια, αναγνώσεις βιβλίων, αφηγήσεις παραμυθιών. Υπεύθυνοι σχεδιασμού και εφαρμογής δράσεων:

Απόστολος Μαγουλιώτης, Αν. Καθηγητής Π.Τ.Π.Ε. / Π.Θ.

Κώστας Μάγος, Επίκουρος Καθηγητής Π.Τ.Π.Ε. / Π.Θ.

11.30:  Αφήγηση παραμυθιού από φοιτήτρια του ΠΤΠΕ του Π.Θ.

12:00 Λευκάδιος Χερν. Παράδοξες ιστορίες από την χώρα των ονείρων. Δραματοποιημένη αφήγηση κειμένων από την Ιαπωνία. Υπεύθυνος: Δημήτρης Δακτυλάς,  αναπληρωτής καλλιτεχνικός διευθυντής και υπεύθυνος του θεατρικού εργαστηρίου ΔΟΕΠΑΠ ΔΗ ΠΕ ΘΕ Βόλου

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στο πλαίσιο του φεστιβάλ θα εκτεθούν εργασίες φοιτητριών του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών του ΠΤΠΕ του Π.Θ. με θέμα «Σχεδιασμό εντύπων/βιβλίων για παιδιά». Υπεύθυνες έκθεσης υλικού: Ντανιέλα Στάμου, Γραμματέας ΠΜΣ και Τσιβούλη Θεοδώρα, μετ. φοιτήτρια Π.Θ.

ΑΠΟΓΕΥΜΑ

Γ. «Μες στον ανασασμό των φύλλων»

(αφηγήσεις παραμυθιών)

Χώρος αναψυχής «Πατωμένη»

19:00:  Έναρξη / Χαιρετισμοί

19:10    Μαθητική Χορωδία Εκπαιδευτηρίων ΠΛΑΤΩΝ

19:20     Κόκκινη κλωστή δεμένη …

             Αφηγήσεις παραμυθιών

Το Ψεματοχώρι, από τη  Μαρία Κατσανούλη

Τα τρία κίτρα, από την Τατιάνα Φραγκούλια

 Tο πετειναράκi,  από τον Ταξιάρχη Μπεληγιάννη

Οι καλότυχες, από την Κατερίνα Κλεάρχου

Ο Λιόντος, αφήγηση  παραμυθιού από την Κρυσταλλία Μακατού

Η Σούσα, από την Ανθή Θάνου σε μουσική συνοδεία Παναγιώτη Κούλελη

Στο κλαρίνο ο Νέστορας Σκουμπόπουλος, από τη Φιλαρμονική Ορχήστρα του Δήμου Βέροιας

Το πρόγραμμα παρουσιάζουν: Νικολέττα Τσιτσανούδη, Επίκουρος Καθ. Πανεπιστημίου Ιωαννίνων – δημοσιογράφος, Παναγιώτης Παπαϊωάννου, μέλος του Π.Ο.Φ.Α.

21:00 Λήξη των εργασιών του 6ου Φεστιβάλ Αφήγησης

ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ

ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Β.Δ. Αναγνωστόπουλος, Ομότιμος Καθηγητής Π.Θ.

Μιχάλης Μερακλής, Ομ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών

Ζήσης Παπαδημητρίου, Ομ. Καθηγητής Α.Π.Θ.

Δόμνα Κακανά, μέλος του Συμβουλίου του Π.Θ.

Ευάγγελος Αυδίκος, Καθηγητής Π.Θ.

Κωνσταντίνος Κολλάτος, Δήμαρχος Τεμπών

Άγγελος Πετρουλάκης, Δημοσιογράφος – Συγγραφέας

Ροσσάνα Πώποτα, Δημοσιογράφος

Βίκυ Καποτά, Δημοσιογράφος

Σιούλας Γιάννης, Δημοσιογράφος

ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Πρόεδρος: Τασούλα Τσιλιμένη, Αναπλ. Καθηγήτρια Π.Τ.Π.Ε. / Π.Θ.

Αντιπρόεδρος: Δημήτρης Γκαζγκάνης, Πρόεδρος του ΜΕΣΑΚ

Γραμματέας: Νικόλαος Γραίκος, μέλος Δ.Σ. Π.Ο.Φ.Α.

Οικονομική Διαχείριση: Νατάσα Καρακατσάνη, διοικητικός υπάλληλος του Π.Θ. – μέλος του Π.Ο.Φ.Α. και Κώστας Μάγος, Επίκουρος. Π.Τ.Π.Ε. / Π.Θ.

Μέλη: Άννα Χρονάκη, Πρόεδρος του Π.Τ.Π.Ε.,., Ίλια Χρηστίδου, Καθ. Π.Θ., Απόστολος Μαγουλιώτης, Αν. Καθηγητής Π.Τ.Π.Ε. / Π.Θ.  Μαρίτα Παπαρούση, Αναπλ. Καθηγήτρια Π.Τ.Δ.Ε. / Π.Θ., μέλος  ΔΣ του ΠΟΦΑ, Κατερίνα Μιχαλοπούλου, Αν. Καθ. ΠΤΠΕ/Π.Θ., Μαρία Τσουβαλά, Επίκ. Π.Τ.Π.Ε. / Π.Θ. Αντώνης Σμυρναίος, Επίκ. Π.Τ.Δ.Ε. / Π.Θ. Νικολέττα Τσιτσανούδη, Επίκ. Πανεπιστημίου Ιωαννίνων – δημοσιογράφος, Ευγενία Σηφάκη, Λέκτορας Π.Θ., Θωμάς Τσιαπλές, μέλος του ΠΟΦΑ, Παναγιώτης Παπαϊωάννου, μέλος του ΠΟΦΑ, Πέτρου Γιώργος, Πρόεδρος ΜΙΣΘΣΕ- δημοσιογράφος, Ζόρτος Γεώργιος, Αρχηγός Προσκοπικού Κέντρου «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ».

ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ

Κώστας Βλαστάρης, υπ. Διδ. Π.Θ., Αναστασία Πατέρα, υπ. Δρ. Π.Θ.  Αλεξάνδρα Παναγιωτοπούλου, εκπαιδευτικός, Ντανιέλα Στάμου, Γραμματέας Π.Μ.Σ. / Π.Τ.Π.Ε. / Π.Θ. Έλενα Στανιού, υπ. Δρ. Π.Θ., Μάρθα Μαυρίδου, Διδ. Π.Θ., Θεοδώρα Τσιβούλη, μετ. φοιτήτρια του Π.Θ,  Ευαγγελία Κούτρα, εκπαιδευτικός/ κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος Π.Θ., Ματίνα Μιχαντά μέλος ΔΣ ΜΕΣΑΚ., Σοφία Γιαζγκουλίδου, Παπαδόντα Καλλιόπη, φοιτήτρια Π.Θ., Παναγιωτοπούλου Αλεξάνδρα, εκπαιδευτικός, Ζησάκη Κατερίνα, εκπαιδευτικός/μετ.φοιτήτρια του Π.Θ., και οι φοιτήτριες του Π.Θ.. Κωνσταντίνα Ντελεδήμου και Μαρία Γιαννακοπούλου.

ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΦΟΡΕΙΣ: Προσκοπικό Κέντρο «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ»

ΧΟΡΗΓΟΙ: Εκδόσεις: Διάπλαση,  Ψυχογιός, Μεταίχμιο, Craphicart-Ηλίας Καρκαλέτσος

ΧΟΡΗΓΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: Εφημερίδες: ΘΕΣΣΑΛΙΑ, ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ, ΟΛΥΜΠΙΟ ΒΗΜΑ- TV  Radio: ΕΡΑ 2 (Βόλος), ΤRT, ASTRA, DION    

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

ΔΙΑΜΟΝΗ: Καρυά: (14 χλμ. από Καλλιπεύκη): «Ξενώνας» (τηλ. 24930,91315). «Σακοράφας» (τηλ. 25930.91205). Παλαιός Παντελεήμονας: (17 χλμ από Καλλιπεύκη): «Πλειάδες» (τηλ. 6976.28851). «Πέτρινο» (τηλ. 23520.22001). «Νεφέλη» (τηλ. 6974701007). Νέοι Πόροι / Πλαταμώνας: «Εύδιον» (τηλ. 23520.21740). Και όλα τα ξενοδοχεία της παραλίας Ολύμπου σε απόσταση περίπου 25 – 30 χλμ.

ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ: ΤΑΧΙ Λάρισας (τηλ. 2410.661122). ΚΤΕΛ Λάρισας (2410.537737). ΤΑΧΙ Γόννων (τηλ. 6937355019)

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ:

Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας: Ντανιέλα Στάμου (24210.74861, pms.ptpe@uth.gr)

Π.Ο.Φ.Α: Νικόλαος Γραίκος (τηλ. 6977402088, e-mail: graikos@otenet.gr)  

Γκαζγκάνης Δημήτριος, ΜΕΣΑΚ τηλ. 6974802413

www.ece.uth.gr  (Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας)  

www.kallipefki.gr (Μ.Ε.Σ.Α.Κ.)    

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ της Προέδρου  στο 6^ο φεστιβάλ Αφήγησης Ολύμπου

Κυρίες και Κύριοι

Αγαπητές Φίλες και φίλοι,

Σας καλωσορίζουμε στο 6^ο φεστιβάλ αφήγησης Ολύμπου με χαρά και με μια ζεστή αγκαλιά , όπως κάνουν οι παλιοί φίλοι που συναντώνται μετά από καιρό. Γιατί αυτό το φεστιβάλ, εκτός των άλλων, κατάφερε να δημιουργήσει μια μεγάλη παρέα που αγαπά τη φύση, την αυθεντικότητα, τον πολιτισμό, τη γλώσσα, τη λαϊκή κουλτούρα, τα παραμύθια και τις  ιστορίες που διασώζονται ως τις μέρες μας λόγω της αρχέγονης ανάγκης του ανθρώπου για  εξιστόρηση.  Κιβωτός της πορείας του ανθρώπου είναι οι ιστορίες που φωτίζουν το παρελθόν, εξηγούν το παρόν και δείχνουν το μέλλον. Ο καθένας από μας είναι ταξιδευτής των ιστοριών αυτών που ακούει από παιδί, των ιστοριών  που άλλα λένε κι άλλα εννοούν, γιατί τα παραμύθια έχουν τη δική τους συμβολική γλώσσα και τον δικό τους τρόπο να μιλούν, να δείχνουν, να παρηγορούν, να ερμηνεύουν, να καυτηριάζουν, να καταγγέλλουν.

Η δύναμη που κρατάει ζωντανή ακόμη την αφήγηση, είναι το μέσον που μεταφέρει τις ιστορίες. Ο λόγος, ο προφορικός λόγος, αγαπητοί φίλοι και φίλες, η μετάδοση των συναισθημάτων και της μέθεξης μέσω του βλέμματος που ανταλλάσσει αφηγητής και ακροατές.  Ο λόγος σε συνδυασμό με το χώρο, το τοπίο, το κλίμα του Κάτω Ολύμπου και της Καλλιπεύκης,  είναι αυτά που κάνουν το φεστιβάλ  μοναδικό και που το έχουν αναγάγει σε θεσμό πια στην περιοχή.  

Η επιτυχία αυτού του θεσμού, οφείλεται κυρίως στην αγαστή συνεργασία μεταξύ φορέων  που πίστεψαν και πιστεύουν στους στόχους του φεστιβάλ, όπως τέθηκαν  στο 1^ο   το 2003 εδώ στην Πατωμένη. Η συνεργασία διευρύνεται και έτσι φέτος  στους αρχικούς και σταθερούς συνεργάτες  του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, προστέθηκε και το Μορφωτικό ίδρυμα Ένωσης Συντακτών Θεσσαλίας, Στ. Ελλάδας και Εύβοιας.

Αγαπητές φίλες και αγαπητοί φίλοι

Όσοι παρακολουθείτε το φεστιβάλ γνωρίζετε ότι το πρόγραμμά του διαρθρώνεται σε 3 ενότητες: η πρώτη της Παρασκευής εστιάζει στην έρευνα και προάγει τον επιστημονικό διάλογο για την αφήγηση και την σχέση της με τη σύγχρονη πραγματικότητα, αλλά και την αξιοποίησή της σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης. Η ενότητα αυτή πραγματοποιήθηκε χτες στο χώρο του δημοτικού σχολείου, όπως διαμορφώθηκε για τις ανάγκες του φεστιβάλ. Αυτή η διαμόρφωση οφείλεται στο δήμο Τεμπών και ειδικά στο δήμαρχο Κωνσταντίνο Κολλάτο και στους συνεργάτες του, που τοποθετήθηκαν εξ αρχής  με ενδιαφέρον στην προσπάθεια που κάνει το Πανεπιστήμιο να αναδείξει την περιοχή πολιτιστικά. Οι επαφές μας με τον δήμαρχο δείχνουν να ανοίγει επιτέλους ο δρόμος για την ίδρυση του Σπιτιού της Αφήγησης και του Παραμυθιού, εδώ στην Καλλιπεύκη, που θα είναι μια σημαντική επένδυση οικονομική και πολιτιστική για τον τόπο αλλά και γενικότερα.

Ξαναγυρίζοντας στο πρόγραμμα του φεστιβάλ, αναφέρομαι στη δεύτερη μέρα, το Σάββατο που από το πρωί, άρχισαν ταυτόχρονα οι άλλες δυο δράσεις: η μια με τα εργαστήρια στο χώρο του σχολείου και η άλλη με τις ψυχοπαιδαγωγικές δραστηριότητες για παιδιά, εδώ στην Πατωμένη. Το πανεπιστήμιο δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στις δράσεις αυτές καθώς στοχεύει στην επαφή των παιδιών με την αφήγηση στο φυσικό της περιβάλλον και στη  δημιουργία των συνθηκών, ώστε τα παιδιά  να διασκεδάσουν και να ανακαλύψουν τη χαρά του παιχνιδιού, την απόλαυση που προσφέρουν οι ιστορίες και τα βιβλία. Η τρίτη και τελευταία ενότητα είναι αυτή εδώ, δηλαδή οι αφηγήσεις από επαγγελματίες παραμυθάδες που γυρίζουν τον κόσμο, αφουγκράζονται τις ιστορίες, τις επεξεργάζονται και μας τις χαρίζουν απλόχερα με αγάπη και γνώση.

Πίσω από τους φορείς βέβαια υπάρχουν φυσικά πρόσωπα, άτομα που ονειρεύονται, σχεδιάζουν, προσφέρουν από τον  προσωπικό τους χρόνο αφιλοκερδώς, με όρεξη και πάθος για την επιτυχία του φεστιβάλ. Θεωρώ χρέος μου να εκφράσω τις προσωπικές μου βαθιές ευχαριστίες σε όλους όσους στηρίζουν αυτή την προσπάθεια και είναι συνοδοιπόροι μου στο όνειρο. Ευχαριστώ τους συναδέλφους μου από το πανεπιστήμιο τα άτομα που απαρτίζουν τη Γραμματεία του φεστιβάλ, τις φοιτήτριές μας  προπτυχιακές και μεταπτυχιακές, που εν μέσω εξεταστικής περιόδου, ανταποκρίνονται στο κάλεσμά μας και συνεισφέρουν με πολλούς τρόπους, καθώς και όλους του άλλους συνεργαζόμενους φορείς όπως το Κατασκηνωτικό κέντρο ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, τον αρχηγό του κ. Ζορτό, τους  χορηγούς εκδότες, τα Εκπαιδευτήρια ΠΛΑΤΩΝ, τους σταθερούς παρουσιαστές, τη συνάδελφο και δημοσιογράφο Νικολέττα Τιτσανούδη,  τον Παναγιώτη Παπαιωάννου, τον Νικόλαο Γραίκο που εκτός των άλλων φιλοτέχνησε την φετινή αφίσα και το φυλλάδιο του προγράμματος. Θερμές ευχαριστίες οφείλω και στα μέλη του νέου  ΔΣ του Συλλόγου, που τις αποδίδω στο πρόσωπο του Προέδρου του Δημήτρη Γκαζγκάνη.  Θέλω επίσης να ευχαριστήσω και φίλους που ήταν μαζί μας στο ξεκίνημα του θεσμού αυτού και παραμένουν  ανεκτίμητοι εθελοντές, όπως ο Θωμάς Τσιαπλές. Το φεστιβάλ δεν θα ήταν εφικτό να πραγματοποιηθεί χωρίς την θερμή ανταπόκριση των  εκλεκτών καλεσμένων ακαδημαϊκών συναδέλφων αλλά και αφηγητών που ταξιδεύουν αφιλοκερδώς από διάφορα μέρη της Ελλάδας  και το εξωτερικό. Υπάρχουν αφηγητές και αφηγήτριες που επισκέπτονται την Καλλιπεύκη από το 2003, όπως η Λ. Λαμπρέλη, από την εποχή δηλαδή που προσπαθούσαν να κάνουν γνωστό στη χώρα μας το ρεύμα της νεοαφήγησης, που ήδη είχε υποστηρικτές στο εξωτερικό.  Η αφηγηματική κοινότητα των ατόμων που μετριούνταν στα δάκτυλα αρχές του 2000, μεγάλωσε καθώς  οι πρώτοι αφηγητές έγιναν δάσκαλοι και μέσα από τα εργαστήρια της αφήγησης  εκπαίδευσαν και μύησαν μαθητές, που με τη σειρά τους πήραν τη σκυτάλη της αφήγησης.  Έτσι φέτος η οργανωτική επιτροπή αποφάσισε να προσφέρει βήμα έκφρασης σε αυτή τη νέα γενιά αφηγητών με όσα βιώνουν εδώ στην Καλλιπεύκη. Ελπίζω να γίνουν και αυτοί με τη σειρά τους οπαδοί του φεστιβάλ αφήγησης Ολύμπου και να μας έρχονται ανελλιπώς όπως τόσοι άλλοι αφηγητές. Στο σημείο αυτό φίλες και φίλοι θέλω από καρδιάς να ευχαριστήσω όλους και όλες εσάς που είσαστε μαζί μας εδώ στην Καλλιπεύκη, στο χωριό των μύθων και των παραμυθιών, αυτό το διήμερο. Η παρουσία σας είναι δέσμευση για μας  για τη συνέχεια του θεσμού, παρόλες τις δυσκολίες που ενέχει ένα τέτοιο εγχείρημα σε τέτοιες εποχές. Εύχομαι να γίνετε οι καλύτεροι πρεσβευτές του φεστιβάλ επιστρέφοντας στον τόπο και στο χώρο σας.

Σας ευχαριστώ και Καλή μας ακρόαση

Τασούλα Τσιλιμένη

Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Παν. Θεσσαλίας

Πρόεδρος του Φεστιβάλ Αφήγησης Ολύμπου

tsilimeni@gmail.com

ΠΙΣΩ

Το φετινό Πάσχα που εορτάστηκε στις 20 Απριλίου ήταν από τα πιο κρύα των τελευταίων ετών. Χιόνια στις κορυφές των γύρω βουνών, βροχές, αντάρες και διαστήματα με ήλιο, συμπλήρωναν το χειμωνιάτικο σκηνικό του καιρού. Παρόλα αυτά, οι θρησκευτικές εκδηλώσεις και τελετές κατά την Μεγάλη Εβδομάδα έγιναν κανονικά από τον πατέρα Βησσαρίωνα και τους ψάλτες. Και εδώ πρέπει να συγχαρούμε και να ευχαριστήσουμε τον Λουκά Γεροστέριο, ένα από τα εφτά παιδιά του Καλλιπευκιώτη ιερέα Κων/νου Γεροστέριου, που γνωρίζει από βυζαντινή μουσική και όλη την Μ. Εβδομάδα βοήθησε πάρα πολύ στο έργο της εκκλησίας. Και εκτός αυτού, ευχαριστήθηκαν την ψαλμωδία και οι πιστοί, ίσως για πρώτη φορά στα χρονικά για ολόκληρη την Μ. Εβδομάδα. Τον αγαπητό Λουκά πλαισίωσαν και βοήθησαν ο μόνιμος ψάλτης Κώστας Παπαγιαννούλης και ο Κατσιούλας Ζήσης. Την Μεγάλη Παρασκευή, επειδή ο καιρός ήταν άστατος και κρύος, η περιφορά του επιταφίου έγινε γύρω από τον ναό του Αγίου Θεοδώρου και τα εγκώμια ψάλθηκαν για πρώτη φορά μόνον από γυναίκες τις οποίες προετοίμασε ο αγαπητός Λουκάς, οποίος έρχεται από την Λάρισα και ψέλνει στο χωριό πολλές φορές κατά τη διάρκεια του χρόνου. Τόσο κατά την περιφορά του επιταφίου όσο και κατά την Ανάσταση, παραβρέθηκαν πολλοί πιστοί που ήρθαν να γιορτάσουν το Πάσχα στην Καλλιπεύκη.

ΠΙΣΩ

Το πρώτο αφιέρωμα που αφορούσε την υλοτομία και τους υλοτόμους της Καλλιπεύκης έγινε στην «Ωραία Καλλιπεύκη» το 1989 (φύλλο 49, Γενάρης – Φλεβάρης). Πέρασαν από τότε 25 ολόκληρα χρόνια. Μέσα σ’ αυτά τα χρόνια άλλαξαν πολλά τόσο στο ανθρώπινο όσο και στο φυσικό περιβάλλον. Και επειδή όλα αλλάζουν, σκεφτήκαμε να κάνουμε ένα ακόμη, μικρό τούτη τη φορά, αφιέρωμα στην υλοτομία καθώς και στους ανθρώπους που ασχολούνται με αυτήν σήμερα.

Όπως είχαμε γράψει και στο πρώτο αφιέρωμα, οι πρώτες νόμιμες υλοτομίες στο δάσος της Καλλιπεύκης άρχισαν το 1957 και μάλιστα με χειροπρίονα (κουριαστές). Το 1962 ήρθαν και υλοτόμησαν τον Πευκωτό υλοτόμοι από τη γειτονική Κρανιά ενώ το 1963 οι υλοτόμοι που ήρθαν, ήταν από το Καταφύγι¹ υλοτομία του δάσους της Καλλιπεύκης αποκλειστικά από Καλλιπευκιώτες και μάλιστα με αλυσοπρίονα. Αυτή τη χρονιά ιδρύθηκε και ο πρώτος υλοτομικός συνεταιρισμός με την επωνυμία «Εργασία». Το 1966 ιδρύθηκε και δεύτερος με την επωνυμία «Πρόοδος» ενώ το 1968 συγχωνεύτηκαν σε έναν και πάλι με την επωνυμία «Πρόοδος».

Από την υλοτομία πέρασαν πολλοί Καλλιπευκιώτες. Ξεπέρασαν τους 100. Οι περισσότεροι εγκατέλειψαν πρόωρα γιατί δεν άντεξαν τη βαριά δουλειά και άλλοι αναγκάστηκαν να το κάνουν για άλλους λόγους. Αυτοί που πολέμησαν για πολλά χρόνια και μπόρεσαν να φτάσουν στη σύνταξη ήταν ή είναι λίγοι, το πολύ τρεις δεκάδες. Στο δάσος μας χύθηκε πολύς ιδρώτας αλλά και αίμα. Η οικογένεια των υλοτόμων πέρα του ότι είχε πολλούς σοβαρούς τραυματισμούς, έχασε και δυο παλικάρια που σκοτώθηκαν πάνω στην εργασία. Οι πρώτοι υλοτόμοι, κάτω από αντίξοες συνθήκες και υποτυπώδη μέσα, πέρασαν τα δυσκολότερα διότι τα περισσότερα δέντρα που υλοτομούσαν ήταν σαν τις τεράστιες οξιές που είναι σήμερα στην Αγία Τριάδα και όχι φυσικά σε ίσιο μέρος αλλά σε δύσκολα και ανώμαλα εδάφη.

Από το 1957 που άρχισαν οι πρώτες υλοτομίες ως σήμερα, το 2014, πέρασαν 57 ολόκληρα χρόνια. Από τότε πολλά έχουν αλλάξει. Τόσο στους ανθρώπους όσο και στο περιβάλλον. Από τους παλιούς υλοτόμους, τα άξια εκείνα παλικάρια που δεν σκιάζονταν από την δουλειά, οι πιο πολλοί έφυγαν από τη ζωή και μάλιστα σε μικρή σχετικά ηλικία οι περισσότεροι. Αυτοί που απολαμβάνουν σήμερα τη σύνταξή τους είναι ελάχιστοι. Όσο δε για το περιβάλλον έχει και αυτό αλλάξει. Το δάσος της Καλλιπεύκης είναι γεγονός ότι τα τελευταία 30 χρόνια έχει πυκνώσει και έχει μεγαλώσει πολύ. Τα μονοπάτια και τα ξέφωτα που υπήρχαν κάποτε όλα χάθηκαν. Παρόλα αυτά, το σημερινό δάσος δεν μπορεί να καλύψει για θέρμανση (με οξιά) ούτε τους 180 περίπου μόνιμους κατοίκους του χωριού. Και τούτο διότι δεν υπάρχουν μεγάλα δέντρα ή είναι ελάχιστα γιατί το δάσος υλοτομήθηκε πολλές φορές. Ως εκ τούτου, σχεδόν όλοι οι κάτοικοι σήμερα αναγκάζονται να αγοράζουν τη μεγαλύτερη ή και όλη την ποσότητα των καυσόξυλων από το ελεύθερο εμπόριο. Κι αφού δέντρα προς υλοτόμηση δεν υπάρχουν πολλά, γι’ αυτό και τα μεροκάματα των υλοτόμων σήμερα είναι πολύ περιορισμένα. Και για να πούμε το σωστό, την περισσότερη δουλειά στους υλοτόμους την δίνουν σήμερα οι καιρικές συνθήκες. Δηλαδή όταν χιονίζει, παγώνει και φυσάει δυνατός αέρας, τότε πολλά μικρά και μεγάλα δέντρα ξεριζώνονται εύκολα ή σπάζουν. Όπως έγινε και πριν από δυο τρία χρόνια. Ο Πευκωτός κυρίως, γέμισε από πολλά σπασμένα πεύκα (νέα σε ηλικία) και ξεριζωμένα έλατα με αποτέλεσμα να κάνουν περισσότερα μεροκάματα οι υλοτόμοι.

Αλλά ποιοι και πόσοι είναι σήμερα οι υλοτόμοι; Ο μεγαλύτερος σε ηλικία είναι ο Θανάσης Τσιαπλές, 54 ετών. Ακολουθούν ο Στέργιος Μούργκας του Χρίστου που είναι και ο πρόεδρος του υλοτομικού συνεταιρισμού αυτή την περίοδο, ο Ντούρος Χαράλαμπος, ο Γιάννης Παπαδόντας του Κων/νου, ο Κώστας Γκαβούτσικος του Ιωάννου, ο Γκαβούτσικος Γιώργος του Αστερίου, ο Μητσιόπουλος Χρίστος του Γεωργίου και ο μικρότερος σε ηλικία, 35 ετών, ο Ρημαγμός Γιώργος του Ιωάννου. Οχτώ έχουν απομείνει ακόμα που ασχολούνται  της Κοζάνης. Από το 1964 αρχίζει η συστηματική με την υλοτομία και όπως φαίνεται θα είναι και οι τελευταίοι. Και οι οχτώ είναι σχετικά νέα παιδιά που δεν ασχολούνται μόνον με την υλοτομία, διότι δεν επαρκεί για να ζήσουν όπως είπαμε, αλλά και με τη γεωργία και άλλες δουλειές. Όλοι αυτοί μόνο υλοτομούν και δεν μεταφέρουν με τα ζώα² όπως παλιά. Την μεταφορά και το ντάνιασμα των καυσόξυλων στο δρόμο εδώ και αρκετά χρόνια, μετά τα έτη 1994-96, την έχουν αναλάβει κυρατζήδες από το χωριό Βερδικούσια της Λάρισας όπως ο Χρίστος Χατζής που συνταξιοδοτήθηκε και από πέρυσι, επίσης από τη Βερδικούσια, η οικογένεια Βαρσάμη. Όσο για την μετατόπιση των μεγάλων κορμών (βουβά) με σύγχρονα μέσα βέβαια, αυτή την έχει ακόμη ο βετεράνος Γιάννης Μούργκας του Αστερίου που παρότι συνταξιοδοτήθηκε, συνεχίζει για να συμπληρώνει το οικογενειακό του εισόδημα. Τα μέσα σε ορισμένες υλοτομικές εργασίες μπορεί να άλλαξαν προς το καλύτερο, αλλά η επικινδυνότητα του επαγγέλματος παραμένει η ίδια. Συνέχεια χρειάζεται μεγάλη προσοχή, συνέχεια πολύς ιδρώτας και κόπος. Είναι άξια επαίνων όλα αυτά τα παλικάρια που συνεχίζουν να δουλεύουν στο δάσος χρόνια τώρα. Ο Θεός να τους δίνει δύναμη, να τους προστατεύει από κάθε κακό και με υγεία να φτάσουν στη σύνταξη.

Η μετριότητά μου, τιμής ένεκεν, για όλους αυτούς τους Καλλιπευκιώτες που δούλεψαν κατά καιρούς ή που δουλεύουν σήμερα στο δάσος, έγραψε το παρακάτω ταπεινό τραγούδι.³

Οι υλοτόμοι

Της Καλλιπεύκης τα βουνά με δέντρα είναι σπαρμένα

σ’ αυτά δουλεύουνε παιδιά γερά και τιμημένα.

Τα δάση μας ξυλεύουνε με κόπο και με αίμα

μπράτσα έχουν ατσάλινα κι αυτό δεν είναι ψέμα.

Αυτά τα λεβεντόπαιδα είναι οι υλοτόμοι

χάρη σ’ αυτούς ζεσταίνουμε τις φαμελιές μας όλοι.

Να τους φυλάγει ο Πρόδρομος κι αυτός ο Αϊ-Γιάννης

τις μέρες που είναι η μνήμη του ποτέ δουλειά μην πιάνεις.

Είναι ημέρες σ’μαδιακές με αίματα βαμμένες

θυμίζουν ορφανά παιδιά και μάνες πικραμένες.

1. Το χωριό Καταφύγι που βρίσκεται στα Πιέρια όρη σε υψόμετρο 1450 μ. περίπου, εγκαταλείφθηκε εντελώς από τους κατοίκους του μετά από το κάψιμο από τους Γερμανούς το Δεκέμβριο του 1943. Οι περισσότεροι κάτοικοί του εγκαταστάθηκαν στην Κατερίνη όπου και ο συνοικισμός Καταφυώτικα.

2. Σήμερα στην Καλλιπεύκη δεν υπάρχουν ζώα μεγάλα (μουλάρια και γαϊδούρια) ούτε για δείγμα. Υπάρχουν κοντά σε κοπάδια, ελεύθερα, καμιά δεκαπενταριά άλογα και ένα ή δυο γαϊδούρια εκ των οποίων το ένα ανήκει στον Λαμπίρη Τριαντάφυλλο. Εδώ και μερικά χρόνια, μέσα στον οικισμό της Καλλιπεύκης, δεν ακούγονται ούτε χλιμιντρίσματα ούτε γκαρίσματα. Τόσο πολύ έχουν αλλάξει τα πράγματα και είναι πολύ θλιβερό για την ελληνική ύπαιθρο.

3. Χορεύεται και τραγουδιέται όπως το γνωστό τσάμικο «στο ’πα και στο παρήγγειλα», ή στα τρία όπως το «σιδηροβέργινο κλουβί» ή τραγουδιέται σαν καθιστικό ή όπως αλλιώς μπορεί να το πει ο καθένας. Εξαρτάται από το ταλέντο του τραγουδιστή.

 Επιμέλεια και παρουσίαση: Κατσιούλας Ζήσης

 ΠΙΣΩ  

Γεννήσεις

– Η Κατσιούλα Σταματία του Ζήση και της Στέλλας και ο σύζυγός της Γούλας Απόστολος απέκτησαν το 2ο παιδί, αγόρι (Λάρισα).

– Ο Καραμπατής Κων/νος του Ζήση απέκτησε δεύτερο παιδί, αγόρι.

– Ο Γκουγκουλιάς Νικόλαος του Αναστασίου απέκτησε το πρώτο παιδί, κορίτσι.

– Η Γκουγκουλιά Παρασκευή του Αναστασίου απέκτησε το τρίτο παιδί, αγόρι.

– Ο Μητσόπουλος Αστέριος του Θωμά και η Ζεστού Ξαν­θίππη απέκτησαν το τρίτο τους παιδί κορίτσι.

– Ο Χατζηιωακείμ Δημήτρης (Γερμανία) και η Νατάσα Καπλανίδου απέκτησαν το πρώτο παιδί, αγόρι.

Αρραβώνες

– Κουτσιανικούλης Αχιλλέας – Καπλανίδου Ελένη, Λάρισα.

– Καλούση Μαρία του Αθανασίου – Αντάμαλης Πέτρος από Μακρυχώρι.

– Τσιούγκος Βασίλειος – Γκουγκουλιά Καλλιόπη του Νικολάου.

– Τσιούγκος Ιωάννης – Λαζάρου Δήμητρα.

– Μπουζώνας Γεώργιος – Μέκρα Ελένη, Λάρισα.

– Γκούμας Χαράλαμπος – Νίκη Παπαναστασίου.

– Γκρίζιας Αστέριος του Βασιλείου – Βούλα Στεργιούλα του Βασιλείου Ομορφοχώρι.

Γάμοι

– Η Καραμπατή Στέλλα του Ιωάννη με τον Αδαμόπουλο Ευάγγελο.

– Ο Χατζηιωακείμ Δημήτριος με την Νατάσα Καπλανίδου στην Περίσταση Πιερίας. Ο Δημήτρης είναι εγγονός του Δημήτρη Κανελλιά που έμενε στην Περίσταση, από την πρώτη του κόρη την Μαρία.

– Ο Τσιάτσιος Νικόλαος του Κων/νου και της Ευαγγελίας, το γένος Γούλα με την Δέσποινα Καλούση του Αθανασίου και της Κων/νας.

– Ο Πολυζάς Αθανάσιος του Ιωάννη με την Χριστίνα Κίτσιου από Δεσκάτη Γρεβενών, με πολιτικό γάμο.

Θάνατοι

– O Βαρδακάρης Θωμάς του Αποστόλου ετών 85 (Βόλος).

– Ο Σαλαμπάσης Γεώργιος του Κων/νου ετών 93 (Αμπελώνας).

– Ο Καρατόλιος Ιωάννης του Δήμου ετών 93 (Αμπελώνας).

– Η Καστόρη (Πλεύρα) Ελευθερία του Γεωργίου ετών 67 (Αθήνα).

– Η Ρημαγμού Δήμητρα του Κων/νου, το γένος Χαράλαμπου Τσιούγκου, ετών 82 (Περίσταση Κατερίνης).

– Η Παπαϊωάννου (Παπατόλιου) Στεργιανή* του Δημητρίου ετών 82 (Καλλιπεύκη).

– H Μαντά Μαρία του Βασιλείου ετών 67 (Καλλιπεύκη).

– Η Γκουλιάρα Κούλα, χήρα του Νικολάου ετών 87 (Καλλιπεύκη).

– Ο Γεροστέργιος Αστέριος του Χρίστου ετών 67 (Περίσταση Κατερίνης).

– Ο Παπαστεργίου Κων/νος του Νικολάου, ετών 18 (Λάρισα).

– Ο Μαντάς (Ντάπος) Ιωάννης του Αποστόλου ετών 75 (Τορόντο-Καναδάς). 

– Η Καλαμίδα Γραμματή, ετών 85 (Καλλιπεύκη).

– Ο Κουτσιανικούλης Κων/νος ετών 60 Λάρισα.

– Ο Τσιλιμένης Διονύσιος του Αποστόλου 70 ετών Λάρισα.

– Ο Γκουντουβάς Αστέριος του Γεωργίου ετών 93.

 ΠΙΣΩ 

Σχολιάζει ο Παναγιώτης Παπαϊωάννου

Τηλ.: 2331020867 – 6972446533 (panagiotis@e-mythos.eu)

«Όταν δεν έχεις γνώση, δεν δικαιούσαι να έχεις γνώμη…». Έτσι είπε ένας απ’ τους σοφούς της Αρχαίας Ελλάδας, ο Πλάτων. Όπως ακριβώς «συμβαίνει» στην εποχή μας και στην καθημερινότητά μας. Όλοι έχουμε γνώμη για όλα!!! Δικαιούμαστε; 

Τι είναι ευτυχία; (ή μόνο τη φωτογραφία ή και τα δυο)

Την απάντηση έχει δώσει ο Θανάσης Βέγγος. Η απουσία του Θανάση Βέγγου, παραμένει αισθητή παρά το γεγονός ότι έχει περάσει αρκετός καιρός από το θάνατό του. Παραμένουν, όμως, τα λόγια του και φυσικά οι ταινίες του, που αφήνουν, όμως, το δικό τους στίγμα σε μια κοινωνία που παραπαίει.

Τα λόγια αυτά του σπουδαίου ηθοποιού, σχετικά με την ουσία της ευτυχίας κυριολεκτικά αποτελούν ένα «χαστούκι» στα «θέλω» του σύγχρονου κόσμου. Με απλές κουβέντες, όπως αρμόζουν σε έναν αυθεντικό άνθρωπο, ο Θανάσης Βέγγος είχε δηλώσει:  

«Έπρεπε να γεράσω αγόρι μου, για να μάθω τι είναι ευτυχία. Τελικά ευτυχία είναι ένα ζευγάρι χέρια, δυο χέρια. Αυτά που θα σε αγκαλιάσουν, θα σε κρατήσουν, θα σε περιποιηθούν, θα σου μαγειρέψουν, θα σε χαϊδέψουν και στο τέλος θα σου κλείσουν τα μάτια. Τα πολλά χέρια σε κατσιάζουν. Χάσιμο χρόνου. Θα το δεις κι εσύ όσο θα μεγαλώνεις.» Θανάσης Βέγγος.

Το συσκευαστήριο του Τάσου Κούσιου επισκέφτηκα στις 2-12-2013.

Πατάτες Καλλιπεύκης με «ονοματεπώνυμο! Είναι ο μόνος παραγωγός που δηλώνει παραγωγή, ποικιλία, ποιότητα, αρ. μητρώου, αρ. συσκευαστηρίου. Ίσως είναι και ο μόνος που δικαιούται (δεν κατέχω τη σχετική νομοθεσία). Έξι άτομα κι ο ίδιος συσκευάζουν περί τους 20 τόνους καθημερινά. Η συλλογή από το χωράφι έγινε σε σάκους τεράστιους (1500 κιλών, για τη λειτουργία του συσκευαστηρίου) και μέσα από τη διαδικασία της διαλογής – συσκευασίας καταλήγουν (αυτόματο ζύγισμα) σε σάκους των τριάντα κιλών, παίρνοντας το δρόμο για την αγορά. 

Πόσο άλλαξε η ζωή μας…

(ή αλλιώς πόσο μυαλό δεν είχαμε – ή υπάρχει το δίλημμα: ευρώ – δραχμή!)

Για να έχουμε μια σύντομη αλλά και αποκαλυπτική εικόνα του τι πάθαμε πρέπει να πάμε λόγο πίσω. Όχι πολύ, παρά μόνο 13 χρόνια πίσω.

Μέσα σε αυτά τα 13 χρόνια μπορεί τελικά να μην άλλαξε τόσο ο βασικός μισθός (ο οποίος θα συνεχίσει να έχει καθοδική πορεία με τη  ψήφιση νέων μνημονίων τους επόμενους μήνες και ανεξάρτητα αν στα χρόνια αυτά ανέβηκε  κάποιες φορές) αλλά μπορούμε να εντοπίσουμε μία τεράστια αλλαγή στα βασικά έξοδα μιας οικογένειας. Το παράδειγμα είναι τυχαίο κι αν έχετε καλή μνήμη βάλτε μόνοι σας άλλα προϊόντα (π.χ. Μαϊντανός: 50 δρχ. – Καφές Ελληνικός: από 150 μέχρι 350 δρχ. – Φραπέ: από 300 μέχρι 500 δρχ. κλπ)  

Ας δούμε λοιπόν τι συνέβαινε το 2000

170.000 δρχ. = 498 ευρώ ο βασικός μισθός

180 δρχ. = 0,52 ευρώ 1 λίτρο βενζίνης

62 δρχ. = 0,18 ευρώ το πετρέλαιο θέρμανσης

100 δρχ. = 0,29 ευρώ η τυρόπιτα

50 δρχ. 0,15 ευρώ  το μπουκαλάκι νερό

400 δρχ. 1,20 ευρώ ένα πακέτο τσιγάρα

Ας δόυμε τώρα τι συμβαίνει σήμερα (στο 2013-2014)

500 (περίπου) ευρώ ο βασικός μισθός

1,70 -1,80 ευρώ 1 λίτρο βενζίνης

1,2 ευρώ το πετρέλαιο θέρμανσης

1,5 ευρώ η τυρόπιτα

0,50 ευρώ το μπουκαλάκι νερό

3 με 4 ευρώ ένα πακέτο τσιγάρα

Υποθέτουμε ότι σήμερα: καταναλώνουμε 40 λίτρα βενζίνης το μήνα, δηλαδή 70 ευρώ. τρώμε 15 τυρόπιτες το μήνα ή καφέ σε πλαστικό δηλαδή άλλα 22,50 ευρώ, και τέλος πως καπνίζουμε 10 πακέτα τσιγάρα, άλλα  35 ευρώ. ΣΥΝΟΛΟ: 127, 5 ευρώ

Για τα ίδια το 2000:

Για βενζίνη 20,80 ευρώ, για τυρόπιτες ή καφέ 4,35 ευρώ και για τσιγάρα 12 ευρώ. ΣΥΝΟΛΟ: 37,15!!!

Το 1999 κόστιζαν τα ίδια προϊόντα και οι ίδιες ποσότητες 37,15 ευρώ και το 2013 127,5 ευρώ!!!

Αν χρειάζονται επιπλέον συμπεράσματα… δικά σας…

Ο Σωκράτης για τον μορφωμένο άνθρωπο: «Η μόρφωση, είναι θέμα συμπεριφοράς… και μορφωμένους θεωρώ: 

Πρώτα απ’ όλους, αυτούς που ελέγχουν δυσάρεστες καταστάσεις, αντί να ελέγχονται από αυτές… αυτούς που αντιμετωπίζουν όλα τα γεγονότα με γενναιότητα και λογική… αυτούς που είναι έντιμοι σε όλες τους τις συνδιαλλαγές… αυτούς που αντιμετωπίζουν γεγονότα δυσάρεστα και ανθρώπους αντιπαθείς καλοπροαίρετα… αυτούς που ελέγχουν τις απολαύσεις τους… αυτούς που δεν νικήθηκαν από τις ατυχίες και τις αποτυχίες τους… και τέλος αυτούς που δεν έχουν φθαρεί από τις επιτυχίες και την δόξα τους…» Δεν ανέφερε τίποτε για την συσσώρευση γνώσεων… Πόσο μακριά είναι σήμερα αρκετοί απ’ αυτούς που θεωρούνται μορφωμένοι; 

Τα σκίτσα είναι του Χρήστου Κατσιούλα. 

Οποιαδήποτε ομοιότητα με πρόσωπα, είναι «εντελώς συμπτωματική»! Μα… αν σας θυμίζουν ή αναγνωρίζετε κάποιους δεν πέφτετε έξω. Ναι αυτοί είναι – η απάντηση, αν χρειαστεί, στο επόμενο. Έγιναν στο καφενείο και σε πρόχειρο χαρτί. Το ταλέντο όταν υπάρχει… υπάρχει ανεξάρτητα αν κάποιος το καλλιεργεί ή αν η τύχη – η φύση δεν είναι μαζί του. Να είσαι καλά Χρήστο. Κι αν έχεις αρκετά ίσως πρέπει να οργανώσουμε (μέσο του Συλλόγου) μια έκθεση! 

 «Οι άνθρωποι δεν γνωρίζουν την πραγματική τους δύναμη».

Χρειάζονται σχόλια; 

 Εκλογές: Έγιναν κι αυτές. Θα έχουμε στο εξής τον ίδιο Περιφερειάρχη, τον ίδιο Δήμαρχο! Θερμά συγχαρητήρια. Να ελπίζουμε πως στη δεύτερη θητεία τους, τα πράγματα για το χωριό μας θα είναι κατά κάτι καλύτερα. 

Ζήσης Παπαδημητρίου: Συνεχίζει – παρ’ όλες τις δυσκολίες το πολιτιστικό του έργο – και μας περιμένει στο σπίτι του στους Γόννους, μαζί με τη σύζυγό του Χριστιάνα, στην νέα εικαστική έκθεση, στις 5 Ιουλίου το βραδάκι. Να είμαστε εκεί. (Στη φωτογραφία και στο κέντρο ο Ζήσης Παπαδημητρίου από το 6^ο Φεστιβάλ Αφήγησης). 

Φεστιβάλ Αφήγησης:

Με επιτυχία, από κάθε άποψη, έγινε και το 6^ο Φεστιβάλ αφήγησης Ολύμπου στις 20 και 21 Ιουλίου 2014 στο χωριό μας (Σχολείο – Πατωμένη). Θεσμός πλέον με τον οποίο καλά θα ήταν να ταυτιστεί και να το κάνει «δικό» της η Καλλιπεύκη. Για να γίνει αυτό πρέπει – κατά τη γνώμη μου – να πολλαπλασιαστεί σε κάθε επίπεδο και δραστηριότητα, η συμμετοχή του ντόπιο στοιχείου… (Πανοραμική φωτογραφία – Πατωμένη, Σάββατο 21-6 απόγευμα)

Συντηρήθηκε το πλακόστρωτο της πλατείας

Στο τέλος του Μάρτη και στις αρχές του περασμένου Απρίλη ο Δήμος Τεμπών, ο δήμος μας, συντήρησε το πλακόστρωτο της πλατείας (τους δρόμους γύρω από αυτήν) που, όπως είχαμε γράψει και άλλοτε, ήταν σε άθλια κατάσταση. Όλες οι πέτρες-πλάκες σκάφτηκαν γύρω γύρω και έγιναν με νέο αρμολόι. Απομένει πλέον να δούμε πόσο θα αντέξει και το νέο αρμολόι καθότι το πλακόστρωτο δοκιμάζεται σκληρά από τις καιρικές συνθήκες και τα αυτοκίνητα.

Κύλησαν και φέτος οι «περδίκες»

Στις δύο του Μάη, μέσα σε ένα πανέμορφο και γοητευτικό τοπίο, γιόρτασε και φέτος το εξωκλήσι του αγίου Αθανασίου στον ομώνυμο λόφο. Την θεία λειτουργία παρακολούθησαν αρκετοί πιστοί, περίπου 70 άνθρωποι, αν και η ημέρα ήταν εργάσιμη. Μετά το πέρας της θείας λειτουργίας όλοι βγήκαν στο καταπράσινο χορτάρι και κύλησαν τις «περδίκες»*

Μικροί και μεγάλοι το ευχαριστήθηκαν και ευχήθηκαν να τους ευλογήσει ο άγιος και να τους αξιώσει και του χρόνου τέτοια μέρα να ξανάρθουν στη γιορτή του.

*περδίκες: Οι περδίκες είναι βρασμένα αυγά ζωγραφισμένα με διάφορα σχέδια και λουλούδια. Μετά το τέλος της θείας λειτουργίας, του αγίου Αθανασίου, στις 2 του Μάη, μικροί και μεγάλοι, ανά δύο, κυλούν στο χορτάρι τα αυγά-περδίκες μέχρι που να σπάσουν μεταξύ τους. Το έθιμο είναι πανάρχαιο και δεν γνωρίζουμε αν συναντάται και σε άλλα μέρη της πατρίδας μας.

ΠΙΣΩ

Έχει καθιερωθεί ως το μεγαλύτερο πολιτιστικό γεγονός του καλοκαιριού, αν όχι του χρόνου ολόκληρου, για τους χωριανούς μας. Και όχι άδικα. Είναι αυτή η μοναδική ευκαιρία που έχουμε να ξεφύγουμε από ό,τι μας βαραίνει και δεν είναι απόλυτα στο χέρι μας να λύσουμε και να βρεθούμε με οικείους ανθρώπους, να περπατήσουμε στα ίδια σοκάκια όπως παλιά, να γίνουμε πάλι παιδιά. Είναι παράλληλα το μεγαλύτερο γεγονός από πλευράς «πολιτισμικής παραγωγής», όπου έχουμε όλοι την ευκαιρία να δούμε ότι παρά τις όποιες δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο μικρός τόπος μας, δεν τον εγκαταλείπουμε. Στηρίζουμε, έστω για το μικρό διάστημα που περνάμε στον παράδεισό μας, το εξαίσιο χορευτικό μας συγκρότημα, που κάθε χρόνο μας βγάζει ασπροπρόσωπους, όχι μόνο στο Αντάμωμα, αλλά και σε κάθε ανάλογη εκδήλωση που λαμβάνει χώρα στην ευρύτερη περιοχή.

Το φετινό μας ραντεβού, λοιπό, ορίστηκε για το Σάββατο 09 Αυγούστου στο χώρο του δημοτικού σχολείου του χωριού μας, όπως και πέρυσι. Ο λόγος είναι σταθερά ο ίδιος. Έπειτα από την ανοικτή συγκέντρωση στο σχολείο στις 29/06, τη συζήτηση που ακολούθησε και δεδομένων των συγκυριών στη γενικότερη οικονομική κατάσταση, αλλά και στα ταμειακά διαθέσιμα του Συλλόγου, είναι η βέλτιστη επιλογή. Υπολογίζοντας, βέβαια και τη δική σας αμέριστη συμπαράσταση την περσινή χρονιά, το θεωρούμε και φέτος ως την καλύτερη εναλλακτική, μέχρις ότου να δύναται ο Σύλλογος να εξασφαλίσει την υψηλότερου επιπέδου επιλογή για όλους μας.

Ραντεβού, λοιπόν, το Σάββατο 09 Αυγούστου στο σχολείο. Να είστε όλοι εκεί!

ΠΙΣΩ  

Είναι μια διοργάνωση που μας έχει κάνει υπερήφανους. Μας έδωσε φτερά, μας πήρε την όποια έπαρση, μας ανέβασε στην θέση που οφείλουμε να έχουμε όταν όλος ο κόσμος υποκλίνεται στα γεωγραφικά χαρακτηριστικά του τόπου μας, μας προσγείωσε αντιμετωπίζοντας την πραγματικότητα. Παρά τις όποιες δυσκολίες, παρά το μέγεθος του ρίσκου που χρειάζεται κάθε φορά να παίρνουμε και ενάντια σε ένα καθεστώς που δεν θέλει να σπάσει, εμείς θα υψώνουμε τη φωνή μας.

Όποιος πολίτης αναγνωρίζει τις ρίζες του και αγαπά τον τόπο του, θέλει να τον δει να γίνεται πόλος επισκεψιμότητας. Γι’αυτό κι εμείς κάθε χρόνο, με κάθε μέσο που έχουμε στα χέρια μας, προσπαθούμε να προσελκύσουμε όσο περισσότερο και καλύτερο κόσμο μπορούμε.Για το φετινό μας ραντεβού στο Δάσος, έχουμε τολμήσει να πάμε το Φεστιβάλ ένα επίπεδο πιο πάνω.

Σας περιμένουμε όλους να ξεφαντώσουμε με 2 μουσικά σχήματα καθιερωμένα στην ευρύτερη περιοχή, που θα μας χαρίσουν 2 βραδιές με υπέροχη έντεχνη και ροκ ζωντανή μουσική και 2 καθιερωμένους dj’s που θα αναλάβουν ν απογειώσουν το κέφι μας. 

Κατά τη διάρκεια της ημέρας, έχουμε προγραμματίσει για όλους εσάς εκδηλώσεις που καλύπτουν κάθε γούστο και μας βελτιώνουν σαν ανθρώπους.

Περιληπτικά, το πρόγραμμα περιλαμβάνει θεατρική παράσταση, προβολή ταινιών μικρού μήκους, εργαστήρι ζωγραφικής, face painting, πεζοπορία και yoga workshop. 

Ελάτε να το ζήσουμε και φέτος όλοι μαζί!!!

ΠΙΣΩ